Sixteen Arts

 

🎯 કલા એટલે શું!!? 

👉 Skill, ability, talent, art, aptitude, mastership, virtuosity... Etc...!!! 

ઘણા બધા પર્યાયથી આપણે શબ્દપ્રયોગ કરીએ છીએ. 

🎯 કઈ છે 16 કલાઓ અને શા માટે ભગવાન કૃષ્ણને પૂર્ણ અવતાર માનવામાં આવે છે.. ‼️

           ભગવાન વિષ્ણુના તમામ અવતારોમાં કોઈને કોઈ વિશેષતા હતી અને તે વિશેષતા એ કે તમે ઘણીવાર સાંભળ્યું હશે કે ચંદ્રના 16 તબક્કાઓ હોય છે, અને 'ચંદ્ર સોળ કળાએ ખીલ્યો છે. આવું બધું...'

 

👉 ભગવાન શ્રીકૃષ્ણ ભગવાન વિષ્ણુના તમામ અવતારોમાં શ્રેષ્ઠ અવતાર હતા કારણ કે તેમણે ગુરુ સાંદીપનિ પાસેથી આ તમામ 16 કલાઓ શીખી હતી.

                  જો તેને સામાન્ય શાબ્દિક અર્થમાં જોવામાં આવે તો, કલાને એક વિશિષ્ટ પ્રકારની ગુણવત્તા ગણવામાં આવે છે. તેનો અર્થ એ છે કે સામાન્ય કરતાં અલગ રીતે વિચારવું, સમજવું અથવા કામ કરવું. ભગવાન વિષ્ણુએ લીધેલા તમામ અવતારોમાં કોઈને કોઈ વિશેષતા હતી અને તે વિશેષતા તેમની કલા હતી.

 📌 જેમ ભગવાન રામને 12 કલાઓનું જ્ઞાન હતું. એક સામાન્ય માણસમાં પાંચ કલા હોય છે અને મહાન માણસ પાસે આઠ કલા હોય છે. 

       પણ, પ્રશ્ન છે કે આ 16 કલાઓ કઈ છે!! તો તે બાબતે વિગતવાર માહિતી સભર લેખ વાંચો... 

📌 1. શ્રી સંપદા -

            જેની પાસે કલા કે સંપત્તિ હોય તે ધનવાન હશે પણ, શ્રીમંત બનવાનો અર્થ માત્ર પૈસા અને મૂડી એકઠી કરવાનો નથી, પરંતુ વ્યક્તિએ મન, વાણી અને કાર્યોથી પણ સમૃદ્ધ હોવું જોઈએ.

 જો કોઈ જરૂરિયાતમંદ વ્યક્તિ, આ કલા સપન્ન વ્યક્તિ પાસે આશા સાથે આવે, તો તે તેને નિરાશ થઈને પાછા જવા દેતા નથી. શ્રી સંપદા ધરાવનાર વ્યક્તિમા દેવી લક્ષ્મીનો કાયમી વાસ હોય છે. આ કલામાં કુશળ વ્યક્તિ સમૃદ્ધ, સંતોષકારક અને દિધૅઆયુષ્ય જીવન જીવે છે.

 📌 2. ભૂ _સંપદા - રિયલ એસ્ટેટ -

           આનો અર્થ એ છે કે આ કલામાં કુશળ વ્યક્તિ મોટા ભાગની જમીનનો માલિક હોવો જોઈએ, અથવા બહુ બધી જમીન પર પ્રભુત્વ અથવા શાસન કરવાની ક્ષમતા ધરાવતો હોવો જોઈએ.

 📌 3. કીર્તિ સંપદા - 

             કીર્તિ એટલે ખ્યાતિ, પ્રસિદ્ધિ એટલે વૈશ્વિક સ્તરે ખૂબ પ્રખ્યાત હોય અને માનપાન મેળવનાર હોય. લોકોમાં ખૂબ લોકપ્રિય અને વિશ્વાસપાત્ર હોય છે. આવા ગુણો કે કલા ધરાવતા લોકો લોકકલ્યાણના કાર્યોમાં પહેલ કરવામાં હંમેશા આગળ રહે છે.. 

📌 4. વાણી સંમોહન - 

             કેટલાક લોકોનો અવાજ હિપ્નોટાઇઝિંગ હોય છે. લોકો ઈચ્છતા ન હોવા છતાં તેની બોલવાની શૈલીના વખાણ કરે છે. આવા લોકો વાક્ચાતુર્યમાં હોશિયાર હોય છે, તેમના પર માતા સરસ્વતીના વિશેષ આશીર્વાદ હોય છે. આવા લોકોને સાંભળીને ક્રોધ શાંત થઈ જાય છે અને મનમાં ભક્તિ અને પ્રેમની ભાવના જાગે છે.. એક એવું સંશોધન વૈશ્વિક સ્તરે કરવામાં આવી રહ્યું છે કે જેમાં શ્રીકૃષ્ણએ જે ગીતા ઉપદેશ આપ્યો તે ધ્વનિ સ્વરૂપે પૃથ્વી પર છે, જો સંશોધન કર્તાઓને સફળતા મળી તો આપણે અથવા આવનારી પેઢી શ્રીકૃષ્ણનો અવાજ સંભાળી શકે એવી આશા રાખી શકાય... 

 📌 5. લીલા - 

              આ કલા ધરાવનાર વ્યક્તિ ચમત્કારી હોય છે અને તેમને જોઈને જ એક અલગ જ આનંદ મળે છે. શ્રીહરિની કૃપાથી તેઓને કેટલીક વિશેષ શક્તિઓ પ્રાપ્ત થાય છે જે ક્યારેક કંઈપણ અજુગતું થવાથી રોકે છે. અને તેઓ વ્યક્તિગત રૂપે કંઈક અપ્રિય ઘટના કેવી રીતે ઘટી તેના પર વિચાર વિવાદ કરતા નથી, આવા લોકો જીવનને ભગવાનની ભેટ સમજીને સ્વીકારે છે અને જીવનમાં આવતા સુખ દુઃખને સકારાત્મક રૂપે નિશ્ચિંત પણે સ્વિકારી લે છે. 

 📌 6. તેજ - Aura 

              તેજ એ એવી કલા છે જે ચહેરા પર એક અલગ જ આભા લાવી દે છે, જેને જોઈને તમે તમારો હોશ ગુમાવી બેસો છો અને તેના જેવા બની જાઓ છો. તેનો અર્થ એ કે તમે તેમની સુંદરતાથી, તેમની દૈવી શક્તિથી પ્રભાવિત થાઓ છો અને તેમની આભાથી દૂર જવાનું મન થતું નથી. 

📌 7. વિદ્યા – 

           શિક્ષણ એ પણ એક કલા છે, જેની પાસે શિક્ષણ હોય તે આપોઆપ અનેક ગુણો પ્રાપ્ત કરી લે છે. જ્ઞાનથી સંપન્ન વ્યક્તિ વેદોમાં જાણકાર, સંગીત અને કલામાં જાણકાર, યુદ્ધની કલામાં પારંગત અને રાજનીતિ અને મુત્સદ્દીગીરીમાં પણ પારંગત હોય છે.

 📌 8.વિમલા - 

            વિમલ એટલે નિષ્પક્ષ, કપટ અને ભેદભાવથી મુક્ત, જેના મનમાં કોઈ અશુદ્ધિ નથી, જે પોતાના આચરણ, વિચારો અને વર્તનમાં શુદ્ધ હોય તે વ્યક્તિ જ વિમલા તરીકે ઓળખાય છે.

 📌 9. ઉત્કર્ષિણી શક્તિ - 

          ઉત્કર્ષિણી એટલે પ્રેરણા આપવાની ક્ષમતા, જે નિષ્ક્રિયતામાંથી ક્રિયાનો સંદેશ લોકોને આપી શકે. જે લોકોને તેમના લક્ષ્યો હાંસલ કરવા માટે પ્રોત્સાહિત કરી શકે છે. કોઈ ચોક્કસ લક્ષ્યને પ્રાપ્ત કરવા માટે યોગ્ય માર્ગદર્શન આપીને, વ્યક્તિ તેને તે ધ્યેય હાંસલ કરવા માટે પ્રેરણા આપી શકે છે, જેમ ભગવાન શ્રી કૃષ્ણએ અર્જુનને પ્રેરણા આપી હતી, જેમણે યુદ્ધના મેદાનમાં શસ્ત્રો મૂકી દીધા હતા, તેને ગીતા ઉપદેશ દ્વારા પ્રેરિત કરી ધર્મ અને કર્મનું જ્ઞાન આપ્યું હતું.

📌 10. નીર-ક્ષીર વિવેક – 

              આવા જ્ઞાન ધરાવતી વ્યક્તિ જે પોતાના જ્ઞાનના આધારે ન્યાયી નિર્ણયો લે છે. આવી વ્યક્તિ જ્ઞાની તો હોય જ છે પરંતુ તે પોતાની વિવેકબુદ્ધિથી લોકોને સાચો માર્ગ સૂચવવામાં પણ સક્ષમ હોય છે.

 📌 11. કર્મણ્યતા - સખત મહેનત - 

              જેમ ઉન્નત કલા ધરાવનાર વ્યક્તિ અન્ય લોકોને આળસમાંથી ખંતના માર્ગે જવાનો ઉપદેશ આપે છે અને લોકોને તેમના ધ્યેયો સિદ્ધ કરવા માટે કામ કરવા પ્રેરણા આપે છે. આ ગુણ ધરાવનાર વ્યક્તિ માત્ર ઉપદેશ આપવામાં જ માહીર નથી હોતા પણ પોતે પણ મહેનતુ અને કર્મઠ હોય છે. આવા લોકો માત્ર બીજાને તેમનું કાર્ય કરવા માટે ઉપદેશ આપતા નથી પરંતુ તેઓ પોતે પણ કર્મના સિદ્ધાંતનું પાલન કરે છે.

 📌 12. યોગશક્તિ - 

                 યોગ એ પણ એક કલા છે. યોગનો સાદા શબ્દોમાં અર્થ છે જોડાવું. 'યોગ' શબ્દ સંસ્કૃત ધાતુ युज् પરથી નિષ્પન્ન થયો છે, જેનો અર્થ થાય છે 'જોડવું. ' મન અને શરીરને સંવાદી બનાવીને જીવવાની પ્રવિધિને પ્રારંભિક યોગ ગણવામાં આવ્યો છે. અહીં તેનો આધ્યાત્મિક અર્થ પણ આત્માને પરમાત્મા સાથે જોડવાનો છે. આવા લોકો ખૂબ જ આકર્ષક હોય છે અને પોતાની કલાથી તેઓ બીજાના મન પર રાજ કરે છે.

📌 13. વિનય - 

              વિનયનો અર્થ છે હૃદયનો બહુમાન ભાવ. મુખ્યત્વે આ માનસિક ગુણ છે અને તેની સાથે પ્રાસંગિક કાયિક આદર સંલગ્ન છે. તેનો અર્થ છે નમ્રતા એટલે કે જેને અહંકારનો સ્પર્શ પણ ન થયો હોય. તેની પાસે ગમે તેટલું જ્ઞાન હોય, તે ગમે તેટલો ધનવાન કે શક્તિશાળી હોય, તેનામાં અહંકાર ન આવવો જોઈએ. જે વ્યક્તિ યોગ્ય અને શાલીનતા ભર્યું વર્તન કરે છે તે આ કલામાં નિપુણ બની શકે છે.

 📌 14. સત્ય ધારણા - 

           જે વાત,પરિસ્થિતિ,ઘટના,હકીકત કે દૃશ્ય નો તમે તમારા જ્ઞાન,અનુભવ,અવલોકન,વાંચન ના આધારે સ્વીકાર કરો છો,તે તમારુ સત્ય છે. સત્ય સનાતન( કાયમી), કોઈ પણ પરિસ્થિતિ માં બદલાય નહી તેવું,પૂર્ણ હોઈ છે. સત્યના માર્ગ પર ચાલનારા અને અત્યંત કપરી પરિસ્થિતિમાં પણ સત્યનો સાથ ન છોડનારા અને તેને ધારણ કરવા વાળા બહુ ઓછા હોય છે. આ કલાથી સંપન્ન લોકોને સત્યવાદી કહેવામાં આવે છે. જન કલ્યાણ અને સાંસ્કૃતિક ઉત્થાન માટે તેઓ કઠોર સત્ય પણ સૌની સામે રજૂ કરે છે.

 📌 15. આધિપત્ય – 

                આધિપત્ય એ "સામાજિક અથવા સાંસ્કૃતિક વર્ચસ્વ અથવા ઉન્નતિ; સમાજ અથવા વાતાવરણમાં એક જૂથ દ્વારા વર્ચસ્વ" અને "સમાજમાં અનુચિત પ્રભાવ પાડતા જૂથ અથવા શાસન" નો ઉલ્લેખ કરે છે. અહીં, વર્ચસ્વનો અર્થ એ નથી કે બળજબરીથી કોઈની ઉપર પોતાનો અધિકાર સ્થાપિત કરવો, બલ્કે તે એક એવો ગુણ છે જેમાં વ્યક્તિનું વ્યક્તિત્વ એટલું પ્રભાવી હોય છે કે લોકો પોતે જ તેનું વર્ચસ્વ સ્વીકારે છે. કારણ કે તેઓ તેમના આધિપત્ય હેઠળ સલામત અને સુરક્ષિત અનુભવે છે.

 📌 16. અનુગ્રહ ક્ષમતા - ગ્રેસ કેપેસિટી – 

              જે શબ્દની પાછળ ‘ગ્રહ’ શબ્દ જોડાયેલો હોય તે મોટાભાગે પીડાદાયક હોય છે. દાખલા તરીકે ગ્રહ, આગ્રહ, હઠાગ્રહ, વિગ્રહ, દુરાગ્રહ વગેરે પરંતુ આ શૃંખલામાં ‘અનુગ્રહ’ એવો શબ્દ છે જે પીડાને બદલે પ્રેમ આપે છે, પ્રસન્નતા આપે છે. જેની પાસે કૃપા કરવાની ક્ષમતા હોય છે તે હંમેશા બીજાના કલ્યાણમાં વ્યસ્ત રહે છે અને પરોપકારી કાર્ય કરે છે. જે કોઈ તેની પાસે મદદ માટે આવે છે, તે વ્યક્તિને તેની શ્રેષ્ઠ મદદ કરે છે.... 

            જે લોકોમાં આ બધી કલાઓ કે આવા ગુણો હોય છે તેઓ ભગવાન જેવા હોય છે. જો કે, માણસમાં આ બધા ગુણો એકસાથે હોવા અસંભવ છે. આ બધા ગુણો દ્વાપર યુગમાં ભગવાન શ્રી કૃષ્ણના અવતાર સ્વરૂપમાં જ જોવા મળે છે. જેના કારણે તેને પૂર્ણાવતાર કહેવામાં આવે છે અને તેઓ જ આ સોળ કલાના માસ્ટર છે.

   🙏જય શ્રી કૃષ્ણ !!🙏

🎯 Writer : Prof.Dr.Vaibhavi Trivedi 

🎯 Matusri Shantaben arts College 

 

👉 Image courtesy : Google 

 👉 Notice📖

The translator is configured on the web version for your convenience, so that you can translate and read your favorite articles in your native language.....